Çeviribilim

22 Mayıs 2006

ROBİNSON KURU VE TAZE

Doğrusu, çevirmen Celal Öner'e daha önce kızgınlık duyduğum için pişmanım. Vedat Gülşen Üretürk'ün Ölü Canlar çevirisini yeniden çevirmekle ayıp bir şey yaptığını düşündüğüm için üzgünüm artık, çünkü safdillik yaptım: bunun çağdaş çeviri kuramları içinde kuşkusuz bir yeri var. Ben o yerin çalıntı, intihal gibi isimler aldığını düşünerek hata ettim doğrusu, Celal Öner kuşkusuz "yaratıcı çevirmen, yarı yazar" geleneğinin mükemmel bir öncüsü.

Yaptığım korkunç hatayı Celal Öner'in Akşit Göktürk'ün Robinson Crusoe çevirisinden yaptığı çeviriyi okuyunca anladım. Sayın Celal Öner muhteşem bir iş yapmış, Robinson Crusoe'yu Türkçe'deki tek tam çeviri olan Akşit Göktürk'ün 1968 tarihli çevirisindeki yanlış kelime seçimleri, iç içe geçmiş cümle kuruluşlarıyla okumaktan kurtarmış bizi; büyük, yoğun bir çaba harcayarak Akşit Göktürk'ün çevirisini günümüz okurlarına kazandırmış. Celal Öner'in Oliver Twist, Suç ve Ceza ve diğer klasik eser çevirilerini okuma fırsatı bulamadım, fakat eminim onlarda da kusursuz bir "yaratıcı çevirmen, yarı yazar" başarısı göstermiştir.

Fakat boynuz kulağı geçer derler, Celal Öner kendisinden daha usta "yaratıcı çevirmen, yarı yazar"ların da var olmasına hayret etmez eminim. Gerçekten de Robinson Crusoe çevirisinde Melike Kır adlı çevirmen Celal Öner'i aşmış, ondan daha yoğun bir çaba harcayarak günümüz okurlarına Akşit Göktürk'ün çevirisini aşan, çok daha okunaklı bir çeviri armağan etmiş: yazar Daniel Defoe'nin gereksiz yere uzattığı kısımları düzeltmiş, Türkçe'ye daha yakışır şekilde söylemiş, yazarın yapmayarak hata ettiği bölümlemeyi yapmış. Kendisini tebrik ediyorum, gerçekten de Akşit Göktürk'ün çevirisindeki kusurları görmemizi kesin olarak sağlamış "yaratıcı çevirmen, yarı yazar" Melike Kır.

Aşağıda alıntı yapılan kaynaklar sırasıyla şöyledir: çev. Akşit Göktürk, Robinson Crusoe, Kök Yayınlar, 1968.; çev. Celal Öner, Robinson Crusoe, Alkım Yayınevi, 2006; çev. Melike Kır, Robinson Crusoe, Şûle Yayınevi, 2. baskı, 2002.

(devamı için)

Çeviribilim dergisi, güncel yayınını www.ceviribilim.com adresinde yapmaktadır.

Petersburg, Andrey Belıy
LJeviren: Sabri Gürses

" Öyküsü, Ekim Devrimi öncesi Rusya'nın, 1900 başlarındaki Petersburg'unda geçen roman, bir bakıma her şeyle, devrimle de karşı-devrimle de, devrimciyle de karşı-devrimciyle de, 'katil'le de 'maktul'le de dalga geçiyor.

" Fakat hepsinden önce de, resmî, kanıksanmış, alışılmış, basmakalıp olanın üstündeki örtüyü, hastalanmış bir deriyi acımasızca koparır gibi çekip çıkarıyor... Ne kadar zavallı, ne kadar cılk bir yara gibi görünürse görünsün, altta gizlenen 'insanî'liği gösteriyor.

" Dilimize başarıyla çevrildiğini düşündüğüm Petersburg'u okumaya hazırlanan edebiyatseverleri, canlı, düşündürücü, öğretici ve yoğun bir okuma sürecinin beklediğinde kuşku yok..." Ataol Behramoğlu, Radikal Kitap

<
Powered by Inttranews, specialized multilingual news service for interpreters, translators and 

linguists

peter