Kitap Çevirmenleri Birliklerini Kuruyor

Sabri Gürses 2005 yılı içinde, Türkiye'de, kitap çevirmenleri haklarını savunmak üzere örgütlenmeye yönelik somut adımlar attılar. Öncelikle, yaşadıkları sorunları dile getiren üç çağrı yayınladılar: Okura Çağrı, Yayınevlerine Çağrı ve Kitap Çevirmenlerine Çağrı. Bu çağrılar çeşitli dergilerde yayınlandı ve basında geniş yankı uyandırdı. Kitap çevirmenleri, ayrıca 2005 Tüyap Kitap Fuarı'na katılan sivil toplum örgütleri arasında Çevirmen Girişimi adıyla yer alarak, burada düzenledikleri "Türkiye'de Kitap Çevirisinde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri" başlıklı bir toplantıda çevirmen, yayınevi, editör ve okur ilişkisini tartıştılar. Bütün bu çalışmalar internet üzerinde üç yıldır varlığını sürdüren bir tartışma platformuna büyük bir canlılık kazandırdı ve örgütlenme çabasındaki kitap çevirmenleri Türkiye'nin çeşitli yerlerinden çevirmenlerin katılımıyla sayılarını artırdılar. Bu platformda, haklarını korumak üzere en doğru örgütlenme yolunun ne olduğunu tartıştılar. Ayrıca bir internet sitesi kurarak, burada çevirmenlere, yayınevlerine, çevirmen adaylarına yönelik kılavuzlara, sözlük çalışmalarına yer verdiler ve çevirmenlerin yaşadıkları sorunları dile getirdiler. Bu sitede çevirmenlerin mesleki sorunları şöyle tanımlandı:

"– Türkiye’de çevirmenlik tanımı yapılmış bir meslek olarak görülmemektedir – Çevirmenler yayım dünyasının bir ara unsuru olarak görülmektedirler. – Çevirmenlerin, çeviri yaparak geçimini sağlamak zorunda olduğu görmezlikten gelinmektedir. – Çevirmenin emeğine biçilen değer bir yayınevinde en basit işleri gören bir emekçiden daha azdır. – Çevirmenlerin maddi ve manevi hakları en kolay çiğnenebilecek bir konu olarak görünmektedir. – Çevirmenlere eserlerinin baskı miktarı, satışı ve diğer konularda bilgi verilmekten kaçınılmaktadır. – Çevirmenlerin haklarının korunması açısından yasal boşluklar vardır. – Çevirmenin emeklilik ve sigorta hakları gibi en temel insanlık hakları belirsizdir ve güvenceye alınmamıştır."

Kitap çevirmenleri bütün bu çalışmalarının ardından, 2006 Mart ayı içinde kitap çevirmenlerine ait bir meslek birliğini hayata geçirmeye hazırlanıyorlar. Bunun için yeni bir çağrı yayınladılar: "Üç yıldır internet üzerinden faaliyet gösteren Kitap Çevirmenleri Girişimi, bir meslek birliği oluşturma yolunda. Kitap çevirmenlerinin sosyal haklarını elde etmek ve mesleki dayanışma oluşturmak amacıyla bir internet grubu olarak örgütlenen ve üç yıldır çeşitli etkinliklerde bulunan kitap çevirmenleri, bir meslek birliği kurma aşamasına geldiler. Kısaca ÇEV-BİR olarak anılacak olan Kitap Çevirmenleri Meslek Birliği'nin, kitap çevirmenlerinin telif haklarını takip etme, yasal zeminde hak arama çalışmaları yürütmesinin yanı sıra atölye çalışmaları yapması, çevirmenlik mesleğine yönelik çeşitli etkinliklerde bulunması ve bir çevirmenler evi kurması da planlanıyor. İnternet grubu içinde, meslek birliğinin kurulması için gereken yasal sayıya ulaşan Kitap Çevirmenleri Girişimi, internet grubuna üye olmayan çevirmenlere de ulaşmak için bir çağrı metni hazırladı. Çağrı metnine olumlu yanıt veren çevirmenlerin de katılımıyla Mart ayında büyük bir toplantı yapılacak. Bu toplantıyla ÇEV-BİR'in yasal kuruluş işlemleri başlatılmış olacak. Ayrıntılı bilgi için: www.kitapcevirmenleri.org"