Fransızca E = Türkçe E?

Sabri Gürses Fransız yazar Georges Perec, Şeyler, Uyuyan Adam ve Yaşam Kullanma Kılavuzu gibi kitaplarıyla Türkçede tanınan ve sevilen bir yazar. Yazarın Oulipocu deneylerinden biri olan, hiç "e" harfini kullanmadan yazdığı La Disparition Kayboluş adıyla Türkçeye çevrildi. Kitabın çevirmeni Cemal Yardımcı 17 Aralık 2005 gecesi , Kanal D'de Okay Bayülgen'in Televizyon Makinası adlı programının canlı yayınındaydı. "Mümkün olduğu kadar aslına sadık, neredeyse birebir bir çeviri yaptığını" söyleyen Yardımcı, üç yıl boyunca evden çıkmadığı yolundaki sözlerin de bir parça abartılı olduğunu belirtti. Yardımcıya ilişkin Galatasaray Lisesi yılları izlenimlerini aktaran Bayülgen'in, biçimsel oyunların bu kitabı herkesin okumasını güçleştirip güçleştirmediği yolundaki sorusu üzerine, Yardımcı, "Okuyabilirsiniz.. Sadece 'e' kullanmamaktan ibaret olsaydı, bu kitap çevrilmeyebilirdi.. edebi oyunların dışında, yer yer kuru, yer yer su gibi akıp giden pasajlar var.. son derece sürükleyici bir kitap.. Hatta kitap çıktıktan sonra bir hata var mı diye bakmak üzere kitabı elime alınca, dayanamayıp iki saat içinde bir daha okudum.. o kadar sürükleyici bir kitap" yanıtını verdi. Birkaç izleyicinin sahneye çıkarak Cemal Yardımcı'yla "e" harfi kullanmadan konuşmaya çalıştığı program eğlenceli bir havada geçti. Douglas Hofstadter, Le Ton Beau de Marot adlı şiir çevirisine adanmış kitabında, Perec'in La Disparition'unun İngilizce çevirisiyle ilgili ürkütücü bir hikaye anlatır. Marvin Validbook on yıl çalışarak bu kitabın İngilizceye, "sözcüğü sözcüğüne" bir çevirisini yapar ve çevirisine 1000 sayfa kadar bir ek koyar: Perec'in taslakları, değişiklikleri, metin üzerinde çalışmalarıyla ilgili uzun bir inceleme. Roman tümüyle "e"siz olarak yayına hazırlanır. Kitabın sadece tek bir yerinde, yayıncının kitabın başlığının altına "İçinde 'E' Harfinin Bir Kere, Ama Bir Kere Bile Görünmediği Bir Roman" yazdığı yer dışında hiçbir yerde "e" harfi yer almaktadır. Fakat büyük bir şanssızlık eseri, tam on yıllık çalışma ürünü olan bu çeviri yayınlanacağı sırada, kitabın Wilber Darent'in yaptığı "e" siz çevirisi yayınlanır ve üstelik aynı yıl yaratıcı çeviri alanında Nobel'e aday gösterilir. 1997 yılında Perec'in bu kitabına öykünerek Türkçe bir roman yazılmıştı.